HOA LAN

HOA LAN

Hoa lan đứng hàng thứ tư trong “thập đại danh hoa” ⁽¹⁾, mọi người thường gọi là “hoa trung quân tử” 花中君子. Hoa lan vốn mọc ở những sườn núi ẩm phía đông nam Trung Quốc, và cũng có lịch sử chăm trồng lâu đời. Cuối thời Xuân Thu, Việt Vương Câu Tiễn 勾践 trồng lan tại Chử sơn 渚山 Thiệu Hưng 绍兴, thời Nguỵ Tấn trồng điểm xuyết trong sân vườn, thời Đường đưa trồng vào chậu, thời Tống ngày càng phổ biến, thời Minh Thanh là cực thịnh. Ngày nay trong vương quốc của hoa lan ước có khoảng hơn 500 chủng loại, phân bố khắp nơi trên thế giới. Hoa lan thuộc loại thảo mộc thường xanh, theo tập tính sinh thái khác nhau, có thể phân làm 2 loại lớn:

Địa sinh lan 地生兰 sống trên mặt đất.

 Khí sinh lan 气生兰 sống bám vào cây khác hoặc bám vào vách đá.

Lá của lan dài và cứng, bóng láng; hoa thì thiên hình vạn trạng, tươi đẹp đạm nhã; mùi hương dịu ngọt thuần khiết. Dựa vào thời kì của hoa, có thể phân thành Xuân lan 春兰 (cũng gọi là Thảo lan 草兰), Hạ lan 夏兰 (tức Huệ lan 蕙兰), Thu lan 秋兰 (thông xưng là Kiến lan 建兰), Hàn lan 寒兰 cùng Mặc lan 墨兰, một năm bốn mùa theo thứ tự mà nở. Còn luận theo hình thái cánh hoa, lại có thể phân ra hà biện 荷瓣 (cánh sen), mai biện 梅瓣 (cánh mai), điệp biện 蝶瓣 (cánh bướm), thuỷ tiên biện 水仙瓣 (cánh thuỷ tiên), tố tâm biện 素心瓣. Sắc của hoa có màu xanh non, hoặc vàng nhạt, tím nhạt, tím đậm; cũng có cả các màu trắng, vàng, tím, xanh, đỏ. Hoa lan thanh nhã điểm thêm lá xanh phiêu dật, treo trên vách đá dáng an nhàn tự đắc, phô chốn sân vườn không kiêu ngạo không tự ti, mang đến cho con người sự tưởng tượng phong phú. Nếu để hoa lan trong nhà, không chỉ ấn chứng cho triết lí:

Nhã thất hà tu đại

 Hoa hương bất tại đa

雅室何须大,
  花香不在多

(Nhà đẹp cần gì phải lớn

 Hương hoa đâu phải cứ nhiều)

Mà còn thêm thú vị:

Toạ cửu bất tri hương tại thất

Thôi song thời hữu điệp phi lai

坐久不知香在室

推窗时有蝶飞来

(Ngồi lâu chẳng biết trong nhà có mùi hương

Lúc mở cửa sổ, thì bướm bay vào)

Văn nhân mặc khách các đời thưởng thức, sùng kính, ái mộ hoa lan, nguyên do ở chỗ phẩm cách của hoa lan như một bậc quân tử thung dung tự tại. Khổng Tử lấy đạo nhân nghĩa đi du thuyết các chư hầu thất bại, trên đường trở về đến một hang núi, không thấy hoa mà lại ngửi được mùi thơm. Khổng tử vạch cỏ tìm, phát hiện một cây hoa lan tươi tốt, liền cảm khái:

Lan sinh vu u cốc, bất dĩ vô nhân nhi bất phương; quân tử lập đạo tu đức, bất vị cùng khốn nhi cải tiết.

兰生于幽谷, 不以无人而不芳; 君子修道立德, 不为穷困而改节.

(Hoa lan mọc nơi hang vắng, không vì không có người mà không thơm; quân tử tu đạo lập đức, không vì cùng khốn mà thay đổi khí tiết)

ca ngợi phẩm cách và mùi hương thanh khiết của hoa lan, từ đó có những lời khen như “Hương tổ” 香祖, “Thiên hạ đệ nhất hương” 天下第一香. Có thể lấy tranh và thơ để ví dụ:

Cuối thời Tống, Trịnh Sở Nam 郑所南 vẽ bức mặc lan cực đẹp, quan huyện bắt vẽ cho mình nhưng không được bèn dùng thuế để ép. Trịnh ông đáp rằng:

Đầu khả phá, lan bất khả hoạ

头可破, 兰不可画

(Đầu có thể nát chứ lan không thể vẽ)

          Cho nên trong nhà treo bức hoa lan lớn, bên trên đề câu

Thuần thị quân tử, tuyệt vô tiểu nhân, thâm sơn chi trung, dĩ thiên vi xuân.

纯是君子, 绝无小人, 深山之中, 以天为春

(Thuần là quân tử, tuyệt không có tiểu nhân, ở nơi núi sâu, lấy trời làm mùa xuân)

biểu đạt khí cốt ngạo nhiên không sợ quyền thế của bậc quân tử.

Trịnh Bản Kiều 郑板桥, một trong Dương Châu bát quái 扬州八怪cuối đời Thanh, khi đề thơ cho bức “Phá bồn lan hoa đồ” 破盆兰花图, có viết:

Nhi kim cứu cánh vô tri kỉ

Đả phá ô bồn cánh nhập sơn

而今究竟无知己

打破乌盆更入山

(Đến nay rốt cuộc không tri kỉ

Bỏ chậu về nơi chốn núi rừng)

Chủ trương hoa lan về lại chốn rừng sâu, ý nói con người rời bỏ thế tục. Trịnh Bản Kiều cả đời rất yêu lan, trúc, như ông tự nói:

 Cái kì trúc thiên diệp giai thanh thuý, lan hoa diệc nhiên, sắc tương tự dã; lan hữu u phương, trúc hữu kính tiết, đức tương tự dã; trúc lịch hàn thử nhi bất điêu, lan phát tứ thời nhi hữu nhuỵ, thọ tương tự dã.

盖其竹千叶皆青翠, 兰花亦然, 色相似也; 兰有幽芳, 竹有劲节, 德相似也; 竹历寒暑而不凋, 兰发四时而有蕊, 寿相似也.

(Trúc ngàn lá đều xanh tốt, hoa lan cũng vậy, đó giống như là sắc; hoa lan có mùi hương u nhã, trúc có đốt cứng thẳng, đó giống như là đức vậy; trúc trải qua nóng lạnh mà không héo úa, hoa lan nở bốn mùa mà vẫn tốt tươi, đó giống như là thọ vậy)

  Đó há chẳng phải là khắc hoạ phẩm đức cao khiết nhân nhân chí sĩ sao?

                                                                                           (còn tiếp)

 

Chú của người dịch

1- Theo sự bình chọn do Thượng Hải Viên lâm học hội 上海园林学会 cùng tạp chí “Viên Lâm” “园林”, Đài truyền hình Thượng Hải, Nhà xuất bản Văn hoá Thượng Hải phối hợp tổ chức từ ngày 20/11/1986 đến ngày 5/4/1097, đã chọn ra 10 loại hoa được xếp theo thứ tự như sau:

          Hoa mai, hoa mẫu đơn, hoa cúc, hoa lan, hoa nguyệt quý, hoa đỗ quyên, hoa sen, hoa trà, hoa quế, hoa thuỷ tiên.

          Nguồn http://baike.baidu.com/view/266461.htm

 

                                                              Huỳnh Chương Hưng

                                                              Quy Nhơn 18/01/2017

 

Nguyên tác Trung văn

LAN HOA

兰花

Trong quyển

THƯỞNG HOA MỊCH DƯỢC

赏花觅药

Tác giả: Cát Đức Hoành 葛德宏

Thượng Hải Trung y dược đại học xuất bản xã, 2000

Nhận biết, cách trồng & chăm sóc Quế Lan Hương

Quế Lan Hương tên khoa học Aerides Odorata, là loài lan đơn thân thuộc chi Giáng hương cùng với Lan Tam Bảo Sắc, Đuôi Cáo, Sóc Lào…

Hàng rời khai thác từ rừng để bán ra trên thị trường thường dài khoảng 20-30 cm, tuy nhiên cây già hoặc trồng thuần lâu năm có thể dài đến 1m. Hình dáng lá dáng tương tự Tam Bảo Sắc nhưng thường sẫm hơn, lá to và dày hơn, bản lá rộng khoảng 3-6 cm, dài 20-30 cm.

Quế có cây lá xếp, cây lá lướt. Cây lá xếp nhìn dáng thẳng, chắc chắn, cứng cáp, thường phát triển theo hướng ngóc chếch lên trên, các lá mọc sát nhau trên thân và lá thường ngắn và dày hơn loại lá lướt một chút; cây lá lướt nhìn dáng cây lả lơi, hơi ngúc ngắc, lá mọc thưa nhau rõ rệt, lá dài, mỏng hơn loại lá xếp, thân nhỏ mềm hơn nên khi phát triển dài ra cây thường ngả ngang do sức nặng của cây còn ngọn vẫn lượn cong lên hướng sáng.

Hoa dạng chùm dài khoảng 20-30 cm, gồm nhiều bông đơn kích cỡ 2.5-3.5 cm. Cánh dày hơi tròn đến tròn, lưỡi hoa nhọn như quả ớt cong lên trước mặt hoa. Quế mới nở hoa thường có màu trắng pha xanh lục, sau vài ngày chuyển dần sang trắng ngà, gần tàn chuyển sang màu vàng ngà.

Cách trồng & chăm sóc Quế Lan Hương

Mùa hoa của Quế: nở trong tháng 8, 9 dương lịch nên người ta còn hay gọi là Quế tháng 8. Độ bền khoảng 15-20 ngày, mùi hoa rất thơm, thơm đậm mùi quế, đứng xa xa đã thoảng thấy mùi, phải nói xét về hương thì Quế Lan Hương thuộc hàng đầu, do vậy đây là một trong số các loài lan rừng được ưa chuộng và yêu thích nhất.

Quế là loài lan dễ thuần dưỡng, không cầu kỳ trong chăm sóc. Cây ưa nắng, sáng hơn Tam bảo Sắc một chút, vẫn nên treo dưới một lớp lưới che hoặc có bóng cây để không bị nắng gắt chiếu vào buổi trưa, chiều. Nếu được sống trong môi trường độ ẩm vừa phải, loại này cho bộ rễ gió khá dài đẹp buông xuống. Ghép lên cây sống thấy phát triển rất tốt. Nếu không các bạn ghép gỗ nhãn, vũ sữa, vải, gỗ lũa… thành giò lớn nhìn đẹp hơn và rất thích hợp để rễ bám quấn quanh giá thể, ưu tiên dùng cách này. Loại lá xếp còn có thể trồng đứng trong chậu gỗ với giá thể than củi to cùng một ít vỏ thông, xơ dừa miếng (chậu gỗ rất thoáng nên rễ Quế có thể phát triển thoải mái) còn trồng chậu đất nung thì ít gặp (vì chậu đất bé và bí hơn chậu gỗ trong khi Quế rất thích thoáng rễ), loại này cũng không nên ghép dớn bảng vì rễ quế to hơn rễ các loại lan Hoàng thảo, khó đâm xuyên bảng dớn hơn, đồng thời rễ lan bám trên mặt phẳng không chắc chắn bằng rễ quấn quanh trụ tròn, mặt khác về mặt thẩm mỹ tôi thấy cũng không đẹp.

Sau khi mua cây về chúng ta cắt bỏ các rễ đã khô teo, cắt bớt cả phần thân già khô, cắt bỏ các lá hư hỏng, dập nhiều, rễ tươi có thể giữ lại. Ta đem ngâm toàn bộ cây vào chậu nước pha thuốc B1 hoặc Atonik (tỷ lệ theo hướng dẫn trên nhãn thuốc) khoảng 2-3 giờ đồng hồ rồi đem trồng. Nên trồng Quế hướng ngọn chếch lên trên dù ghép xuôi xuống cũng được, ngọn cũng sẽ ngóc lên, đặc biệt có những thân khi mua đã vừa dài vừa cong như chữ J, chữ C thì ta ghép cho gốc bên trên, ngọn bên dưới sẽ thuận hơn. Gỗ, chậu và than, vỏ thông nên được ngâm rửa sạch trong 1-2 ngày trước khi trồng thì an toàn hơn cho cây.

Nếu ghép lan lên gỗ ta sắp xếp các cây quanh khúc cây để về sau cây lan sẽ phát triển thân lá và cho hoa đều các hướng, áp thân lan vào giá thể, dùng dây nylon/dây thít nhựa/đóng đinh đai dây nhựa…(có gì dùng nấy) buộc chặt thân vào khúc gỗ, các bạn xem lại ảnh minh họa ở bài Hướng dẫn chi tiết Cách ghép lan lên gỗ, treo giò lan vào chỗ thoáng mát, ẩm. Chú ý thời gian mới ghép chưa ra rễ phải giữ môi trường ẩm mát không thì cây chưa kip ra rễ mới đã bị vàng lá, rụng lá. Nếu vườn khô thì buộc thêm ít xơ dừa miếng gần thân cây không lá, tuyệt đối không vì sợ cây khô mà đắp xơ dừa kín mít như đắp chăn. Tùy môi trường mà phun sương 2-3 lần mỗi ngày, cách 3-4 ngày lại phun B1 hoặc Atonik một lần vào cuối ngày.

Nếu trồng Quế lan hương vào chậu thì ta thực hiện các bước sau: đặt gốc cây xuống đáy chậu, cuộn các cọng rễ quanh tròn trong lòng chậu, đừng tham trồng quá nhiều cây trong một chậu vì sau này rễ Quế phát triển sẽ rất chật chội và bí, buộc cố định thân cây lan vào dây treo chậu, khoảng trống giữa các gốc cây ta bỏ chen những cục than củi và xơ dừa miếng/vỏ thông, treo chậu lan vào chỗ thoáng mát, mỗi ngày phun sương nước một lần vào buổi sáng sớm, khoảng 15-30 ngày sau khi trồng từ các cọng rễ chính và thân cây sẽ đâm ra các đầu rễ mới. Troognf chạu thì giữ ẩm lâu hơn nên phun sương 1-2 lần mỗi ngày, chú ý nếu giá thể còn ẩm thì không cần tưới thêm để hôm sau tưới, cách 3-4 ngày lại phun B1 hoặc Atonik một lần vào cuối ngày.

Khi cây ra rễ mới lúc này mới bón phân cho cây, Quế Lan Hương là loài lan dễ trồng, dùng phân NPK Đầu Trâu 20-20-20 phun toàn bộ cây lan 01 tuần/lần từ khoảng đầu tháng 7 dương che đến khi xuất hiện nụ hoa, còn lại các thời gian khác dùng NPK 30-10-10 tuần/lần. Nếu lười tưới phân nước bạn có thể sử dụng các loại phân tan chậm đóng túi sẵn cho hoa lan, treo 2-3 túi phân này lên phần trên quanh khúc gỗ, hay đặt 01 túi lên trên mặt chậu cây để tưới nước phân ngấm dần ra, sau 3-4 tháng thì thay túi phân một lần. Quế cần độ ẩm không khí cao nên cần phải được tưới nước mỗi ngày, nên tưới vào lúc sáng sớm hoặc chiều tối khi ánh nắng đã dịu. Vào mùa hè nên phun phòng các loại thuốc trị nấm 1 lần/tháng, còn nếu đã lỡ bị nhiễm bệnh thì phải phun thuốc đúng liều lượng và thời gian như chỉ dẫn trên nhãn đến khi khỏi bệnh. Ở nơi có khí hậu nóng, khô bạn nên tìm các cách cải thiện độ ẩm như trồng thêm các loại cây cảnh bên dưới sàn, đặt thêm thùng xốp đựng nước lã bên dưới để làm tăng độ ẩm của không khí (loại đựng hoa quả ở các hàng hoa quả, người ta người ta bán quả rồi thừa nhiều thùng, mua khoảng 10k/cái). Cải thiện độ ẩm vườn không chỉ tốt cho việc trồng lan Quế mà cho cả các loại lan khác vì đa phần lan rừng ưa ẩm mát, đặc biệt là nhà ai trồng lan trên sân thượng ở các thành phố đồng bằng. Độ ẩm sẽ không tăng nhanh ngay nhưng sau một thời gian chắc chắn bước vào vườn sẽ thấy mát hơn.

Trên đây tôi đã chia sẻ về đặc điểm, cách trồng và chăm sóc lan Quế Lan Hương, mong nhận được bổ sung, góp ý từ các bạn để hoàn thiện. Chúc mọi người trồng lan Quế thành công.

Chọn giá thể thích hợp cho từng loại lan

Sau khi mua được 1 cây lan rừng ưng ý, chúng ta cũng cần rất chú ý vào việc chọn giá thể thích hợp cho chúng! nếu chọn giá thể không thích hợp sẽ làm hoa lan từ khỏe đến đâu đi nữa cũng héo úa hoặc khó chăm sóc, lâu ra keiki...

Để chọn được giá thể thích hợp, chúng ta cần phần loại ra theo từng nhóm: lan đơn thân và đa thân.

I. Đối với hoa lan đơn thân, chúng ta cũng cần chia ra 2 nhóm : đơn thân thân lớn và đơn thân thân nhỏ.

1. Hoa lan đơn thân thân lớn bao gồm: các loại Ryth. (ngọc điểm, cáo, chồn), các loại Aerides. (giáng hương, quế) và 1 số loại Vanda...

Nguyên tắc đầu tiên với nhóm đơn thân thân lớn là chọn giá thể sau cho gốc và rễ được thoáng, ít ẩm, thoát nước nhanh.

Thường là chậu, gốc hoặc thân cây gỗ, một số nơi cũng dùng ghép vào các mảnh chậu đất bị vỡ (Bình cũng đang test thử cái này).

Tuyệt đối tránh ghép vào dớn miếng, dớn cây. Khi dùng chậu thì tránh dùng dừa miếng, vì độ ẩm cao, nấm mốc và không thông thoáng!

Ngoài ra anh em cũng cần lưu ý, nếu dùng chậu, chỉ nên dùng than với kích cỡ bằng 1/2 nắm đấm. Tránh dùng than có kích thước quá nhỏ.

Khi dùng chậu, cũng có thể dùng các loại sơ dừa sợi cắt nhỏ, thường bán sẵn tại các điểm bán cây cảnh (giá 4k/bịch). ưu điểm của loại này giúp giữ ẩm vừa đủ cho cây nhưng cũng đóng vai trò thoát nước cho cây!

2. Hoa lan đơn thân thân nhỏ: chỉ chiếm 1 số ít trong nhóm, ví dụ Ryth. có Hải Yến, Aerides. có hỏa hoàng, Vanda có uyên ương và 1 số loại khác!

Cũng là loại đơn thân nên nhóm này cũng cần thoáng gốc và rễ, nhưng vì cây nhỏ hơn và yếu hơn nên cần bóng mát và độ ẩm cao hơn, chính điều này là lý do giá thể đôi khi khác hơn 1 chút!

Loại này cũng chủ yếu dùng chậu và ghép vào thân gỗ.

Cũng tránh ghép vào dớn, trồng chậu thì tránh dừa miếng.

Khi ghép vào thân gỗ, chúng ta nên ghép thêm dớn mềm quanh gốc và rễ cũ! không cần ghép nhiều, chỉ đủ để tạo thêm ẩm cho cây.

khi ghép chậu, chúng ta có thể dùng than với kích cỡ bằng đầu ngón tay cái là vừa! Ngoài ra chúng ta cũng có thể để dớn rời trên bệ mặt để tạo độ ẩm cho cây!

II. Đối với hoa lan đa thân. Hầu hết là nhóm Denro - Lan Hoàng thảo.

Đây là nhóm mà có nhiều phân khúc cần phải chú ý nhất. Nhưng cũng dễ chọn giá thể nhất, vì hầu như giá thể nào cũng dùng được!

Bình chỉ nêu ra loại giá thể thích hợp nhất để chúng ta cùng thảo luận.

Trong nhóm này, Bình chia làm các phân khúc nhỏ sau: đa thân thân dài cứng, đa thân thân dài mềm, đa thân thân ngắn nhỏ, đa thân thân cỏ, địa lan và hài, Thủy tiên.

1. Hoa lan đa thân thân dài, cứng: phân khúc này gồm các loại đùi gà, phi điệp, kontum, vạch đỏ, báo hỷ, chân dài, sừng dài, sừng ngắn, long tu, thái bình...

Thường phân khúc này trồng chậu là đẹp nhất! cũng có nhiều người ghép dớn miếng và ghép cây.

Khi ghép dớn, chỉ cần cố định cây là đủ, nhưng trong nhóm này chỉ có long tu, phi điệp và đôi khi là đùi gà thân dẹp là ghép dớn, các loại còn lại đều dùng chậu.

Trong nhóm này, ít gặp dùng gỗ để ghép.

Khi dùng chậu, chú ý cố định cây trong chậu, tránh việc gió lay động cây.

Đối với trồng chậu, sử dụng than với kích cỡ bằng từ đầu ngón tay út đến ngón tay cái, không dùng than quá to, sau đó lót 1 lớp dớn mềm hoặc vỏ cây lên trên rồi đặt cây vào!

2. Hoa lan đa thân thân mềm: gồm chuỗi ngọc, phật bà, ý thảo, vôi, xoắn...

Giá thể thích hợp nhất cho nhóm này là dớn, cả dớn miếng và dớn cây đều được!

Ghép cố định là đủ!

Một số anh em cũng hay ghép vào bảng gỗ hoặc thớt gỗ vú sữa.

- Đa thân thân ngắn, nhỏ: thường là các loại lan ưa ẩm và khó trồng như kim điệp thơm, tiểu bạch hạc, đại bạch hạc, bạch hỏa hoàng, các loại Eria. (lan len), các loại nỉ lan...trong nhóm này cũng có các ngoại lệ dễ trồng như kim điệp thường, denro trường sơn...

Dựa theo đặt tính của nhóm mà chọn giá thể, tốt nhất nên kiếm chậu dớn hoặc chậu đất để trồng, tránh dùng chậu nhựa, nếu dùng chậu nhựa phải chọn loại chậu có độ thoáng cao!

Giá thể thích hợp là than + dớn mềm: chia ra 3 lớp từ dưới lên gồm ( than lớn bằng 1/2 nắm đấm, than nhỏ bằng đầu ngón cái, dớn mềm) chú ý không lót quá nhiều dớn mềm, chỉ trải 1 lớp mỏm thôi! để rễ con có độ ẩm nhưng nhanh chóng bám vào được than!

Hiện nay Bình đã thử nghiệm nhóm này ghép vào cây gỗ (tràm, gốc cafe) và các loại gỗ tạp (2 - 6k/kg, dùng để đun nấu) kết quả là cây có phát triển nhưng phải liên tục kiểm tra độ ẩm, vì rất mau mất độ ẩm! cây con và rễ mới chậm ra hơn dùng chậu!

3. Hoa lan đa thân thân cỏ: trúc mành, ngọc trúc và một số loại khác. Dạng thân nhỏ mảnh và mọc theo trùm.

Thực sự Bình cảnh báo anh em về trúc mành, cực kỳ khó trồng. Ngay cả dân pro cũng bị chết cây, nên dân thường càng phải chú ý.

Trúc mành chết rất nhanh nhưng khó phát hiện khi cây đang yếu đi.

Anh em chắc thắc mắc tại sao Bình đưa Ngọc trúc vào nhóm này, đơn giản Bình đánh giá về kích cỡ rễ, cách mọc, kích cỡ thân.

Đối với loại này, trúc mành thì thân rũ, ngọc trúc thân đứng nhưng độ ẩm của chúng giống nhau, rất cao (>80%), ánh sáng yếu.
Ngọc trúc nên dùng chậu, lót 1 lớp miếng sợi dừa (4k/bịch), sau đó đến dớn mềm, đặt cây lên trên, sau khi cố định cây thì rải 1 lớp đất trồng bonsai mỏng lên rễ.

Trúc mành, theo Bình thì ghép vào thân cây, cuốn thêm nhiều dớn mềm lên gốc để tạo độ ẩm! thường chọn cây có vỏ sần sùi và giữ nguyên vỏ cây! chỉ áp dụng khi trúc mành không còn nguyên bụi!

Nếu ghép Trúc mành lên thân cây, cây con sẽ dễ phát triển hơn dớn!

Nếu anh em có 1 bụi trúc mành, nhắc kỹ nhé 1 bụi cây!!! thì anh em nên ghép vào dớn miếng, nhưng treo ngang, không treo dọc miếng dớn, hạn chế việc thoát nước!

4. Đối với họ Kiều (Thủy tiên)

Anh em admin và mod thông cảm, vì có tình cảm đặc biệt loại này nên Bình hay tách nó ra riêng.
Thường thấy nhất là anh em dùng khúc gỗ để ghép thủy tiên, vừa tạo dáng vừa tạo điều kiện cho cây phát triển ra nhiều hướng.
Cũng dễ tách chiết hoặc trưng bày cho đẹp!
Một số người cũng dùng chậu, nhưng nếu dùng chậu, việc tách chiết rất khó và tốn nhiều thời gian.
Ít thấy anh em ghép thủy tiên vào dớn!

III. Địa lan, lan hài và các loại thanh đạm, lọng:

Nhóm này đễ trồng, hầu hết loại giá thể nào cũng được, miễn sao giữ được độ ẩm vừa phải (50 - 80%) để chỗ thoáng mát và hạn chế nắng từ 11 - 14h hàng ngày!

Còn nếu muốn có tính thẩm mỹ, thì tùy theo thế cây bạn có mà chọn!

Nguồn: Bài viết của bác Bình (nick ngocbich trên hoalancaycanh.com)

Lan Tam Bảo Sắc - KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

Phong lan Tam Bảo sắc với đặc tính sống khỏe, dễ chăm sóc, hoa có 3 màu: vàng, tím, trắng rất đẹp nên được giới chơi lan vô cùng ưa chuộng....

Lan Tam Bảo Sắc là một loại phong lan thuộc dòng Giáng hương. Nó có tên khoa học là: Aerides falcate.  Tam Bảo Sắc có đặc điểm riêng biệt, thể hiện ngay ở cái tên của nó, đó là hoa có 3 màu rất đẹp: vàng, trắng, tím. Chùm hoa dài từ 20 – 50 cm, rũ xuống với khoảng 15 đến 30 hoa. Hoa to đến 3cm. Hương hoa thơm mùi hoa hồng rất quyến rũ. Hoa Tam Bảo Sắc nở vào cuối tháng 4 – 5 dương lịch.

hoa Tam Bảo Sắc 

Phong lan Tam Bảo Sắc có ưu điểm là sống khỏe, dễ trồng, dễ chăm sóc. Với những giò Tam Bảo Sắc đã thuần thì việc chăm sóc khá đơn giản. Chúng có đặc tính cần độ ẩm không khí cao nên cần phải tưới nước mỗi ngày. Trong đó tốt nhất là tưới vào lúc sáng sớm.
  Giò Tam Bảo Sắc đã được ghép thuần

HOÀNG THẢO ĐÙI GÀ - KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

Trong chi lan Hoàng thảo, Đùi Gà ( dendrobium nobile ) là loài khá dễ chăm, hoa biến thiên từ trắng, hồng cánh sen, tới tím nhạt rồi tím đậm, hương thơm quyến rũ và đặc biệt ra hoa vào dịp Tết nguyên đán nên là loài rất đáng sưu tầm . Dưới đây, mình xin chia sẻ một vài kinh nghiệm trồng và chăm sóc loài này .

Kĩ thuật trồng và chăm sóc lan hoàng thảo Đùi Gà
( Cơ bản dành cho những bạn mới chơi lan )
■ NHẬN DẠNG
Hoàng thảo Đùi Gà có 2 loài ( không kể đến 1 số loại đùi gà công nghiệp, lai tạo nhập từThailand ): Đùi Gà tròn và Đùi Gà dẹt (dendrobium linawianum)
● Đùi Gà tròn: thân tròn hoặc có dạng elip, có nhiều rãnh dọc thân, rất dễ nhầm với hoàng thảo xoắn và hoàng phi hạc. Tuy nhiên hoàng thảo xoắn thân to, cứng và dài, lá thuôn hơn , còn hoàng phi hạc thân dầy hơn và thường có màu vàng ngà . Cánh hoa Đùi Gà tròn dầy và hương cũng ngát hơn Đùi Gà dẹt .
● Đùi Gà dẹt : thân thường nhỏ, ngắn, có nhiều rãnh chạy dọc thân và dẹt. Đặc biệt thân rất ngúc ngoắc, người mới chơi đôi khi còn nhầm với hoàng thảo Chuỗi Ngọc. Cánh hoa thường có màu trắng, đầu cánh tím, họng tím sẫm, có 2 mắt nhỏ .
■ THỜI ĐIỂM GHÉP
Đùi gà nên ghép vào cuối đông, đầu xuân, khi cây đã xuống hết lá .
■ CHỌN CÂY GIỐNG
Chọn cây có nhiều thân hoa, vừa chơi hoa vừa có ki, xuống càng nhiều lá càng tốt. Thân già rất dễ nhận vì vẫn còn cuống hoa mùa trước. Tốt nhất là chọn bụi bóc nguyên giề. Ko có các dấu hiệu bệnh như thối, đốm, nấm.
■ XỬ LÝ CÂY TRƯỚC KHI GHÉP
Mua về mình thường treo ngược ở chỗ khô thoáng, mát 3 ngày không tưới. Sau 3-5 ngày, phun sương rất nhẹ, thoáng qua 2 ngày/lần. Từ 7-15 ngày sau thì ghép tùy vào lá trên cây còn nhiều hay ít. Trước khi ghép cắt bỏ hết phần rễ già, chỉ để lại phần rễ đủ để ghim vào giá thể, nếu trồng chậu thì cắt sát gốc luôn. Ghép treo chỗ thoáng mát, tránh mưa, nắng xối trực tiếp. 3 ngày không tưới, còn những ngày sau phun sương nhẹ vào gốc 5 - 7ngày/lần, tùy điều kiện môi trường .
■ CÁCH GHÉP
Mọi người xem ảnh cho dễ hình dung  nhé!

Ghép chậu: cắt nhỏ miếng dớn kích thước 3×4cm đặt dưới cùng, trải than hoa lên trên, dớn cọng đập nhỏ hoặc xơ dừa trên cùng có thể phủ 1 lớp mỏng rêu giữ ẩm ( lưu ý không để rêu hoặc xơ dừa dưới cùng vì bịt đường thoát nước, gây thối rễ ). Đặt gốc nổi trên vật liêu trồng, dùng dây cố định thân gốc tránh dịch chuyển ảnh hưởng đến rễ .

Cắt mảnh nhỏ ống dẫn nước hoặc săm xe, dùng búa đóng ghim trực tiếp vào gỗ, tránh đóng vào thân và mắt ngủ .

Đùi gà cấy ki năm 1 đang nụ và mầm

Đùi Gà ghép trên đá

■ CHẾ ĐỘ CHĂM SÓC
Đùi gà ưa khô, chịu nắng tốt 70 - 80%, sũng gốc là hay bị thối rễ . Nhiều người thuần cho chịu nắng 100%, nhưng mình vẫn để dưới 1 lớp lưới, tránh mưa xối trực tiếp vào cây.Tùy từng điều kiện của giàn lan nhà bạn và thời tiết mà tưới.
Thường tuần mình chỉ tưới 1-2 lần đủ để ướt giá thể . Trồng chậu thì tuần/1lần. Riêng đùi gà dẹt chịu nắng kém hơn 1 chút khoảng 50_60% .
Vào mùa cây xuống lá chuẩn bị ra hoa, giảm tưới, ngưng hẳn khi cây trút hết lá. Chỉ thỉnh thoảng phun sương rất nhẹ vào gốc. Phơi nắng càng nhiều càng tốt, việc này ảnh hưởng lớn đến số lượng cũng như chất lượng hoa .

NGOC Y NGUYEN (chia sẻ)