Ăn nhiều mì ăn liền gây hại cho sức khỏe

Mì ăn liền (hay còn gọi là mì tôm) được xem là phát minh của thời đại công nghiệp và đã len lỏi khá sâu vào đời sống con người. Tuy nhiên, theo các chuyên gia dinh dưỡng, nếu lạm dụng nhóm thực phẩm sẽ không có lợi cho sức khỏe...

Tiện nhưng không tốt

Ở Việt Nam hiện nay, mì ăn liền là một trong những mặt hàng quen thuộc, có thị trường khá rộng lớn. Tại các siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng, chợ, sản phẩm mì gói của các doanh nghiệp như Vina Acecook, Asia Food, Vi Fon, Uni-President, Massan, Miliket... đang chiếm lĩnh hơn 90% thị phần với hàng trăm nhãn hiệu khác nhau. Đó là chưa kể, hàng chục nhãn hàng nước ngoài đang hiện diện khắp nơi, tạo sự phong phú cho thị trường mì gói cả về bao bì, mẫu mã lẫn giá cả. Giá của mỗi loại mì ăn liền cũng khác nhau, có loại bình dân giá khoảng 1.500 - 2.000 đồng /gói; loại trung bình được bán với mức giá 2.500 - 3.500 đồng/gói; loại cao cấp có giá 5.000 - 10.000 đồng /gói.

PGS.TS Phan Thị Sửu, GĐ Trung tâm Kỹ thuật an toàn vệ sinh thực phẩm Hội khoa học An toàn thực phẩm Việt Nam cho biết: "Mì ăn liền chứa rất nhiều chất béo bão hòa (Shortening), ít chất xơ. Đáng chú ý là trong mì ăn liền có thành phần chất béo chiếm từ 15 - 20% - một lượng tương đối lớn và chủ yếu là dạng axít béo no (chất béo bão hòa) ". Đặc biệt, TS. Sửu nhấn mạnh: "Trong quá trình sản suất mì ăn liền được chiên trong dầu Shortening ở nhiệt độ cao nên dầu dễ bị oxy hóa và nếu dầu dùng để chiên đi chiên lại nhiều lần sẽ có khả năng tạo ra các chất béo dạng Trans Fat, một loại chất làm tăng cholesterol xấu và đồng thời làm giảm cholesterol tốt, gây xơ vữa động mạch, làm giảm sự lưu thông máu. Theo tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Trans Fat có thể dẫn đến tăng nguy cơ bị các bệnh tim mạch. Ngoài ra, khi xâm nhập cơ thể, chất béo này tạo ra những mảng mỡ bám vào thành mạch máu, dần bịt kín mạch máu, hậu quả là làm cho máu không lưu thông được, gây tắc nghẽn và dẫn đến nguy cơ đột quỵ".

PGS. TS Phan Thị Sửu đưa ra một minh chứng: "Theo các chuyên gia tại Viện dinh dưỡng Nga, thường xuyên sử dụng các loại sản phẩm ăn liền sẽ hại đến gan, tuyến tụy và gây chứng viêm dạ dày. Ngoài ra, mì ăn liền còn ảnh hưởng đến hệ miễn dịch, mạch máu, gây ra tình trạng thiếu vitamin và khoáng chất, vì vậy các chuyên gia khuyến cáo rằng, không nên dùng mì ăn liền thay cho các bữa ăn chính hằng ngày vì mì ăn liền chỉ cung cấp nhiều calo chứ không cung cấp đủ Vitamin hay Protein cho cơ thể".

Nhập nhằng công bố thành phần

Theo số liệu thống kê gần đây cho thấy, Việt Nam có hơn 50 doanh nghiệp sản xuất mì ăn liền, sản lượng đạt khoảng 5 tỷ gói /năm, với tốc độ tăng trưởng bình quân đạt từ 15-20%. Mặt tốt của mì ăn liền là rẻ tiền, tiện dụng, giúp tiết kiệm rất nhiều thời gian chính vì vậy mà mì ăn liền là thức ăn quen thuộc với mọi người, nhất là những người sống độc thân hoặc người thường xuyên bận rộn với công việc.

PGS.TS Phan Thị Sửu

Tuy nhiên, vấn đề được nhiều chuyên gia dinh dưỡng lo ngại hiện là việc các nhà sản xuất ghi thành phần các chất trên bao bì rất mập mờ, thậm chí có những chất còn không được ghi vào bao bì sản phẩm. Theo ông Nguyễn Đức Như, PCT Hội Dinh dưỡng TP. HCM, "trên thế giới các nhà sản xuất phải cam kết không dùng dầu chiên chứa Trans Fat và ghi rõ sản phẩm không chứa chất béo độc hại này trên bao bì. Tại Đan Mạch, Anh, Mỹ, Canada, từ năm 2003, Chính phủ những nước này đã ban hành luật cấm dùng các loại dầu có chứa hàm lượng Trans Fat cao hoặc yêu cầu các công ty sản xuất thực phẩm phải ghi rõ hàm lượng chất này trên bao bì. Nhưng tại Việt Nam, chưa có bất cứ quy định nào của cơ quan quản lý thực phẩm về Trans Fat. Đây là một lỗ hổng rất đáng lo ngại cho người tiêu dùng khi lợi ích kinh doanh của doanh nghiệp và sức khởe của người tiêu dùng luôn ở hai thế đối lập".

Chia sẻ thêm về những lo lắng khi sử dụng mì ăn liền, ông Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ sinh học, Công nghệ thực phẩm, ĐH Bách khoa Hà Nội cho biết: "Để chế biến dầu mỡ lỏng thành dạng đặc và chống được hiện tượng ôi khét dầu mỡ, người ta đã biến chất béo không no thành chất béo bão hòa và chất béo dạng Trans Fat. Chất béo dạng Trans Fat được tìm thấy trong margarin, shortening dùng trong việc trộn xà lách, mì gói, kể cả thức ăn nhanh được chiên với dầu ăn như: khoai tây chiên, gà rán, chuối chiên, cá viên chiên, tôm viên chiên, Đó chính là vấn đề mà người tiêu dùng cần phải xem xét khi dùng mì ăn liền". ông Thịnh đặc biệt lo lắng khi đưa ra con số: "Viện nghiên cứu Inserm và Gustave Roustry (Pháp) nghiên cứu trên 25.000 phụ nữ đã chứng minh: nguy cơ ung thư vú tăng gần gấp 2 ở phụ nữ có tỷ lệ axit béo Trans Fat trong máu cao nhất (so với phụ nữ có tỷ lệ này thấp nhất).

Trần Quyết

Đã đến lúc phải cảnh báo

Trước đây, gạo là một loại thực phẩm chính của chúng ta, nhưng nay đã giảm đi với xu thế mới là các loại thực phẩm chế biến sẵn như: Mì ăn liền, bánh mì,... Việc thay thế này cũng đến lúc phải cảnh báo, bởi những thực phẩm như mì ăn liền chỉ có thể không tốt cho sức khỏe nếu quá lạm dụng. Theo tính toán, hiện tại, ở thành phố trung bình một người dùng đến 3g mì ăn liền /ngày, cũng là một con số đáng lo ngại. Ngoài những thành phần chất béo không được ghi rõ trên các bao bì sản phẩm thì lượng Natri (muối) cũng phải tính đến. Theo nghiên cứu của chúng tôi, trung bình một người chỉ nên dùng lượng chất béo dưới 20%/ngày và 6g muối. Nhưng nhà sản xuất không ghi rõ, hàm lượng bao nhiêu thì rất đáng lo ngại. Việc sử dụng nhiều hay ít sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến những căn bệnh như: thận, tim mạch, huyết áp của con người.

PGS.TS. Lê Bạch Mai - Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng.