Sau khi mua được 1 cây lan rừng ưng ý, chúng ta cũng cần rất chú ý vào
việc chọn giá thể thích hợp cho chúng! nếu chọn giá thể không thích hợp
sẽ làm hoa lan từ khỏe đến đâu đi nữa cũng héo úa hoặc khó chăm sóc, lâu ra keiki...
Để chọn được giá thể thích hợp, chúng ta cần phần loại ra theo từng nhóm: lan đơn thân và đa thân.
I. Đối với hoa lan đơn thân, chúng ta cũng cần chia ra 2 nhóm : đơn thân thân lớn và đơn thân thân nhỏ.
1. Hoa lan đơn thân thân lớn bao gồm: các loại Ryth. (ngọc điểm, cáo, chồn), các loại Aerides. (giáng hương, quế) và 1 số loại Vanda...
Nguyên tắc đầu tiên với nhóm đơn thân thân lớn là chọn giá thể sau cho gốc và rễ được thoáng, ít ẩm, thoát nước nhanh.
Thường là chậu, gốc hoặc thân cây gỗ, một số nơi cũng dùng ghép vào các mảnh chậu đất bị vỡ (Bình cũng đang test thử cái này).
Tuyệt đối tránh ghép vào dớn miếng, dớn cây. Khi dùng chậu thì tránh
dùng dừa miếng, vì độ ẩm cao, nấm mốc và không thông thoáng!
Ngoài ra anh em cũng cần lưu ý, nếu dùng chậu, chỉ nên dùng than với
kích cỡ bằng 1/2 nắm đấm. Tránh dùng than có kích thước quá nhỏ.
Khi dùng chậu, cũng có thể dùng các loại sơ dừa sợi cắt nhỏ, thường bán
sẵn tại các điểm bán cây cảnh (giá 4k/bịch). ưu điểm của loại này giúp
giữ ẩm vừa đủ cho cây nhưng cũng đóng vai trò thoát nước cho cây!
2. Hoa lan đơn thân thân nhỏ: chỉ chiếm 1 số ít trong nhóm, ví dụ Ryth. có Hải Yến, Aerides. có hỏa hoàng, Vanda có uyên ương và 1 số loại khác!
Cũng là loại đơn thân nên nhóm này cũng cần thoáng gốc và rễ, nhưng vì
cây nhỏ hơn và yếu hơn nên cần bóng mát và độ ẩm cao hơn, chính điều này
là lý do giá thể đôi khi khác hơn 1 chút!
Loại này cũng chủ yếu dùng chậu và ghép vào thân gỗ.
Cũng tránh ghép vào dớn, trồng chậu thì tránh dừa miếng.
Khi ghép vào thân gỗ, chúng ta nên ghép thêm dớn mềm quanh gốc và rễ cũ! không cần ghép nhiều, chỉ đủ để tạo thêm ẩm cho cây.
khi ghép chậu, chúng ta có thể dùng than với kích cỡ bằng đầu ngón tay
cái là vừa! Ngoài ra chúng ta cũng có thể để dớn rời trên bệ mặt để tạo
độ ẩm cho cây!
II. Đối với hoa lan đa thân. Hầu hết là nhóm Denro - Lan Hoàng thảo.
Đây là nhóm mà có nhiều phân khúc cần phải chú ý nhất. Nhưng cũng dễ chọn giá thể nhất, vì hầu như giá thể nào cũng dùng được!
Bình chỉ nêu ra loại giá thể thích hợp nhất để chúng ta cùng thảo luận.
Trong nhóm này, Bình chia làm các phân khúc nhỏ sau: đa thân thân dài
cứng, đa thân thân dài mềm, đa thân thân ngắn nhỏ, đa thân thân cỏ, địa
lan và hài, Thủy tiên.
1. Hoa lan đa thân thân dài, cứng: phân khúc này gồm các loại đùi gà, phi điệp, kontum, vạch đỏ, báo hỷ, chân dài, sừng dài, sừng ngắn, long tu, thái bình...
Thường phân khúc này trồng chậu là đẹp nhất! cũng có nhiều người ghép dớn miếng và ghép cây.
Khi ghép dớn, chỉ cần cố định cây là đủ, nhưng trong nhóm này chỉ có
long tu, phi điệp và đôi khi là đùi gà thân dẹp là ghép dớn, các loại
còn lại đều dùng chậu.
Trong nhóm này, ít gặp dùng gỗ để ghép.
Khi dùng chậu, chú ý cố định cây trong chậu, tránh việc gió lay động cây.
Đối với trồng chậu, sử dụng than với kích cỡ bằng từ đầu ngón tay út đến
ngón tay cái, không dùng than quá to, sau đó lót 1 lớp dớn mềm hoặc vỏ
cây lên trên rồi đặt cây vào!
2. Hoa lan đa thân thân mềm: gồm chuỗi ngọc, phật bà, ý thảo, vôi, xoắn...
Giá thể thích hợp nhất cho nhóm này là dớn, cả dớn miếng và dớn cây đều được!
Ghép cố định là đủ!
Một số anh em cũng hay ghép vào bảng gỗ hoặc thớt gỗ vú sữa.
- Đa thân thân ngắn, nhỏ: thường là các loại lan ưa ẩm và khó trồng như
kim điệp thơm, tiểu bạch hạc, đại bạch hạc, bạch hỏa hoàng, các loại
Eria. (lan len), các loại nỉ lan...trong nhóm này cũng có các ngoại lệ
dễ trồng như kim điệp thường, denro trường sơn...
Dựa theo đặt tính của nhóm mà chọn giá thể, tốt nhất nên kiếm chậu dớn
hoặc chậu đất để trồng, tránh dùng chậu nhựa, nếu dùng chậu nhựa phải
chọn loại chậu có độ thoáng cao!
Giá thể thích hợp là than + dớn mềm: chia ra 3 lớp từ dưới lên gồm (
than lớn bằng 1/2 nắm đấm, than nhỏ bằng đầu ngón cái, dớn mềm) chú ý
không lót quá nhiều dớn mềm, chỉ trải 1 lớp mỏm thôi! để rễ con có độ ẩm
nhưng nhanh chóng bám vào được than!
Hiện nay Bình đã thử nghiệm nhóm này ghép vào cây gỗ (tràm, gốc cafe) và
các loại gỗ tạp (2 - 6k/kg, dùng để đun nấu) kết quả là cây có phát
triển nhưng phải liên tục kiểm tra độ ẩm, vì rất mau mất độ ẩm! cây con
và rễ mới chậm ra hơn dùng chậu!
3. Hoa lan đa thân thân cỏ: trúc mành, ngọc trúc và một số loại khác. Dạng thân nhỏ mảnh và mọc theo trùm.
Thực sự Bình cảnh báo anh em về trúc mành, cực kỳ khó trồng. Ngay cả dân pro cũng bị chết cây, nên dân thường càng phải chú ý.
Trúc mành chết rất nhanh nhưng khó phát hiện khi cây đang yếu đi.
Anh em chắc thắc mắc tại sao Bình đưa Ngọc trúc vào nhóm này, đơn giản Bình đánh giá về kích cỡ rễ, cách mọc, kích cỡ thân.
Đối với loại này, trúc mành thì thân rũ, ngọc trúc thân đứng nhưng độ ẩm
của chúng giống nhau, rất cao (>80%), ánh sáng yếu.
Ngọc trúc nên dùng chậu, lót 1 lớp miếng sợi dừa (4k/bịch), sau đó đến dớn mềm, đặt cây lên trên, sau khi cố định cây thì rải 1 lớp đất trồng bonsai mỏng lên rễ.
Ngọc trúc nên dùng chậu, lót 1 lớp miếng sợi dừa (4k/bịch), sau đó đến dớn mềm, đặt cây lên trên, sau khi cố định cây thì rải 1 lớp đất trồng bonsai mỏng lên rễ.
Trúc mành, theo Bình thì ghép vào thân cây, cuốn thêm nhiều dớn mềm lên
gốc để tạo độ ẩm! thường chọn cây có vỏ sần sùi và giữ nguyên vỏ cây!
chỉ áp dụng khi trúc mành không còn nguyên bụi!
Nếu ghép Trúc mành lên thân cây, cây con sẽ dễ phát triển hơn dớn!
Nếu anh em có 1 bụi trúc mành, nhắc kỹ nhé 1 bụi cây!!! thì anh em nên
ghép vào dớn miếng, nhưng treo ngang, không treo dọc miếng dớn, hạn chế
việc thoát nước!
4. Đối với họ Kiều (Thủy tiên)
Anh em admin và mod thông cảm, vì có tình cảm đặc biệt loại này nên Bình hay tách nó ra riêng.
Thường thấy nhất là anh em dùng khúc gỗ để ghép thủy tiên, vừa tạo dáng vừa tạo điều kiện cho cây phát triển ra nhiều hướng.
Cũng dễ tách chiết hoặc trưng bày cho đẹp!
Một số người cũng dùng chậu, nhưng nếu dùng chậu, việc tách chiết rất khó và tốn nhiều thời gian.
Ít thấy anh em ghép thủy tiên vào dớn!
Thường thấy nhất là anh em dùng khúc gỗ để ghép thủy tiên, vừa tạo dáng vừa tạo điều kiện cho cây phát triển ra nhiều hướng.
Cũng dễ tách chiết hoặc trưng bày cho đẹp!
Một số người cũng dùng chậu, nhưng nếu dùng chậu, việc tách chiết rất khó và tốn nhiều thời gian.
Ít thấy anh em ghép thủy tiên vào dớn!
III. Địa lan, lan hài và các loại thanh đạm, lọng:
Nhóm này đễ trồng, hầu hết loại giá thể nào cũng được, miễn sao giữ được
độ ẩm vừa phải (50 - 80%) để chỗ thoáng mát và hạn chế nắng từ 11 - 14h
hàng ngày!
Còn nếu muốn có tính thẩm mỹ, thì tùy theo thế cây bạn có mà chọn!
Nguồn: Bài viết của bác Bình (nick ngocbich trên hoalancaycanh.com)